logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Omer Fîdan

Nivîskar: Omer Fîdan

Omer Fîdan, li Pasûra Amedê hatiye dinyayê. Piştî ku dibistanên seretayî, navîn û amadehiyê li Amedê xwendine, ji bo zanîngehê çûye Edeneya Tirkiyeyê da ku beşa Mamostetiya Zimanê Îngilîzî bixwîne. Di heyama sala dawîn a zanîngehê de ji bo ku li ser Kurdî bixebite vegeriyaye Amedê û li Enstîtuya Kurdî ya Amedê dest bi xebatê kiriye.

Di navbera salên 2004 û 2011an de li Enstîtuya Kurdî ya Amedê peywirên wek endametiya desteya rêvebir, berpirsiyariya beşa weşanê û serokatî pêk anîne. Di damezirîna TZP Kurdî (Tevgera Ziman û Perwerdehiya Kurdî) de cih girtiye û heta ku ew tevger di sala 2015an de belav bûye di rêveberiya wê de cih girtiye. Ji 2005an vir ve mamostetiya Kurdî dike, di polên mamostetiya Kurdî de dersa teknîk, rêbaz û nêzikatiyên bo fêrkirina zimanan dide. Demeke dirêj hevserokatiya Meclîsa Mamosteyên Kurdî ya Amedê kiriye. Di navbera 2011 û 2016an de di beşa Ziman û Wêjeyê ya Akademiya Cegerxwîn û Konservatûara Aram Tîgran de mamostetiya Kurdî kiriye.

Omer Fîdan, ji 2013an vir ve di KBG’ya Navenda PENa Kurd de cih digire. Di navbera 2013 – 2016an de serokatiya “Komîteya Nivîskarên ji bo Aştiyê” kiriye û ji 2016an vir ve jî Sekreterê Giştî yê Navenda PENa Kurd e. Yek ji endamên Sekreteryaya Damezirîner a Tora Ziman û Çanda Kurdî ye, her wiha endamê Lijneya Rêvebir û Lijneya Şêwrê ya vê Torê ye. Di 2019 û 2020an de ji bo Stêrk TV’yê bernameya wêjeyî ya bi navê ‘Wêjevîn’ amade û pêşkêş kiriye. Di 27 hejmarên Kovara W’yê de endamtiya lijneya şêwrê û redaktorî û di 13 hejmarên dawîn de jî edîtoriya giştî kiriye. Her wiha di lijneya şêwrê ya Kovara Rewşen de cih girtiye û redaktoriya wê kiriye. Niha jî ji bo gelek weşanxaneyên Kurd wergêrî, edîtorî û redaktoriyê dike. Gelek pirtûk wergerandine û di gelek kovar, rojname û malperan de helbest, çîrok û hevpeyvînên wî hatine weşandin. Di 11emîn Kongreya PENa Kurd de(9-10ê Tîrmeha 2022yan li bajarê Oldenburg) wek hevserokê PENa Kurd hate hilbijartin. Du zarokên wî yên bi navên Aldar û Zerya hene.

Nivîsén tékildar

Dilawerê Zengî

Nivîskarê Kurd Dilawerê Zengî piştî şewata Sînemaya Amûdê bi heşt mehan tê ser rûyê dinê. Di sala 1961ê de, li bajarê Amûdê hatîye dinyayê. Ew bixwe ji xelkê Kurdistana Bakur e, ji qeza Şêrwanê, welayeta Sêrtê, gundê Qewmik û ji êl û eşîra Dumila ye. Di dema şerê Dewleta Osmanî û Ûris de û ji ber sedemên ramyarî yên wê demê kalkê wî Mihemedê ‘Emê tevî malbata xwe ji gundê xwe derdikevin û berî didin binya xetê. Bi rê de û li gundekî ji gundên Wêranşehrê Mihemedê ‘Emê dimire. Lawên wî Isma’îlê Mihemedê ‘Emê û birayê xwe Mihemed meşextî binya xetê dibin û li bajarê Amûdê bi cî dibin.


Cewad Merwanî

Hunermendê Kurd Cewad Merwanî, di sala 1964an de li gundê Boşat yê girêdayî herêma Farqînê (Silîva) di nava malbateke hunerhez û kurdperwer de hat dinyê. Cewad xwendina xwe ya destpêk û navendî li xwendingehên bajarê Farqînê bi dawî anîn. Piştre ji bo demeke kurt di Zanîngeha Dîclê de Fakûlteya Perwedeyê ji bo mamostetîyê xwend. Lê ji ber sedemên siyasî û pirsgirêka Kurdî neçar ma ku dev ji xwendinê berde. Ji ber ku ew zû pê hesîya ku bi riya zimanê serdest, siyaseta asîmîlasiyônê yê di Kurdistanê de bêtir wê bê meşandin.


Mele Îsmet / Îsmet Kiliçaslan

Mele Îsmet di sala 1932yan de li Çorsêna li ser Tetwanê hatîye dinê. Navê bavê wî Hacî Evdirehman û navê diya wî jî Meryem e. Seyda sê bira û du xwuçk bûne. Navê hevjîna Seyda Nîmet e. Çar kur û du keçên Seyda û Nîmetê hene. Kur û keçeke Seyda li Ewropa, kurekî wî li Bursayê, du kur û keçeke wî jî li Îzmîrê dijîn. Seyda ji binemala Qilîçîyan e.