logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Omer Fîdan

Nivîskar: Omer Fîdan

Omer Fîdan, li Pasûra Amedê hatiye dinyayê. Piştî ku dibistanên seretayî, navîn û amadehiyê li Amedê xwendine, ji bo zanîngehê çûye Edeneya Tirkiyeyê da ku beşa Mamostetiya Zimanê Îngilîzî bixwîne. Di heyama sala dawîn a zanîngehê de ji bo ku li ser Kurdî bixebite vegeriyaye Amedê û li Enstîtuya Kurdî ya Amedê dest bi xebatê kiriye.

Di navbera salên 2004 û 2011an de li Enstîtuya Kurdî ya Amedê peywirên wek endametiya desteya rêvebir, berpirsiyariya beşa weşanê û serokatî pêk anîne. Di damezirîna TZP Kurdî (Tevgera Ziman û Perwerdehiya Kurdî) de cih girtiye û heta ku ew tevger di sala 2015an de belav bûye di rêveberiya wê de cih girtiye. Ji 2005an vir ve mamostetiya Kurdî dike, di polên mamostetiya Kurdî de dersa teknîk, rêbaz û nêzikatiyên bo fêrkirina zimanan dide. Demeke dirêj hevserokatiya Meclîsa Mamosteyên Kurdî ya Amedê kiriye. Di navbera 2011 û 2016an de di beşa Ziman û Wêjeyê ya Akademiya Cegerxwîn û Konservatûara Aram Tîgran de mamostetiya Kurdî kiriye.

Omer Fîdan, ji 2013an vir ve di KBG’ya Navenda PENa Kurd de cih digire. Di navbera 2013 – 2016an de serokatiya “Komîteya Nivîskarên ji bo Aştiyê” kiriye û ji 2016an vir ve jî Sekreterê Giştî yê Navenda PENa Kurd e. Yek ji endamên Sekreteryaya Damezirîner a Tora Ziman û Çanda Kurdî ye, her wiha endamê Lijneya Rêvebir û Lijneya Şêwrê ya vê Torê ye. Di 2019 û 2020an de ji bo Stêrk TV’yê bernameya wêjeyî ya bi navê ‘Wêjevîn’ amade û pêşkêş kiriye. Di 27 hejmarên Kovara W’yê de endamtiya lijneya şêwrê û redaktorî û di 13 hejmarên dawîn de jî edîtoriya giştî kiriye. Her wiha di lijneya şêwrê ya Kovara Rewşen de cih girtiye û redaktoriya wê kiriye. Niha jî ji bo gelek weşanxaneyên Kurd wergêrî, edîtorî û redaktoriyê dike. Gelek pirtûk wergerandine û di gelek kovar, rojname û malperan de helbest, çîrok û hevpeyvînên wî hatine weşandin. Di 11emîn Kongreya PENa Kurd de(9-10ê Tîrmeha 2022yan li bajarê Oldenburg) wek hevserokê PENa Kurd hate hilbijartin. Du zarokên wî yên bi navên Aldar û Zerya hene.

Nivîsén tékildar

Seyîd Mihemedê Şemzînî

Seyîd Mihemed, kurê Seyîd Abdulqadirê Şemzînî ye û sala 1879an li gundê Nehrî ya Şemzînanê ji dayik bûye. Ji ber tevgera sala 1880yî ya Şêx Ûbeydulayê Şemzînî, malbat bi giştî ji alîyê desthilatdarîya Osmanî ve hatine nefîkirin ji bo bajarê Hîcazê. Salên ciwanî û xortanîya wî li cî û warên bîyanî yên nefîkirinê derbas bûne. Perwerdeyîya xwe ya sereke di medreseyên terîqeta Neqşebendîyê de temam kirîye...


Ahmed Cemîlê Dîyarbekirî

Ahmed Cemîl, di sala 1872yan de li bajarê Diyarbekir ji dayik bûye û lawê Hecî Îsmaîl Neşat Efendî ye. Ew, “Xwendina xwe ya seretayî û Ruşdîyeya Eskerî li bajarê Dîyarbekirê xelas dike û paşê xwendina xwe di Mekteba Eşîretan de didomîne. Ji wê şûn ve jî, ji bo temamkirina xwendina xwe, neqlê Mekteba Mulkîyeya Şehane dibe, li wê derê du sal di sinifa taybet de dixwîne û di sala 1897an de bi dereceya “herî baş” dîploma xwe digre.”...


Mehmed Kemaledîn Efendî yê Xarpêtî

Kemaledîn Xarpêtî, ji maleke ulema û mudderîsê namdar ê bajarê Xarpêtê ye. “Kemaledîn Efendî yê Xarpêtî, di 21ê Kanûna 1867an de li mehela Axa ya Xarpêtê (Elezîzê) ji dayik bûye. Navê bavê wî Ebdulhemîd bû û yê dayika wî jî Mumîne Xanim bû. Kemaledîn Xarpêtî, torinê Hecî Omer Naîm Efendî yê mudderîs, mutesawif û hafizê navdar ê Xarpêtê bû...