logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Gernas Koçer

Nivîskar: Gernas Koçer

R. Yilmaz ango, Gernas Koçer, ji federasyona eşîra koçerên Dudêran Şemsikî ye.
Bihara sala 1968an, êla koçeran dema ber bi zozanê Şax û Miksê ve diçe, Gernas Koçer li herêma Berwarî-Xezxêrê li gundê Hêşeta Berê sipî tê dinyayê.


Malbata wî sala 1973an dev ji koçeriyê berdide û li bajarê Êlihê bi cî dibe. Digel dibistana bi zimanê Tirkî li ser daxwaziya bavê xwe li medreseyên Kurdistanê bi Kurdî û Erebî jî dest bi xwendin û perwerdeyê dike. Heta asta bilind bi piranî di beşa ol, felsefe, dîrok û wêjeyê de li cem alimên Bohta yên payebilind perwerdeyê dibîne.


Di 18 saliya wî de hestên wêjevanîyê lê diyar dibin û dest bi nivîsê dike. Bi despêka tevgera neteweyî re weke her welatperwer û dildarên azadiyê, ew jî li gorî hêza xwe di nava tevgera pêlên tekoşînê de cihê xwe digire. Sala 1992an tê binçavkirin  işkenceyeke pir giran lê tê kirin.
Demekê li zîndana Amedê dimîne. Di wan salên dijwar de Gernas Koçer û malbata xwe jî weke gelek malbatên kurdperwer di riya têkoşînê de berdêlên gelek giran didin. Lê bi dayîna van berdêlan ti carî poşman nebûye û herdem serbilind û serfiraz e. Piştî ku ji zîndanê derdikeve, di demek kurt de dîsa fermana girtina wî derdikeve. Li aliyekî Dewleta Tirk lê digere, li aliyekî jî dibe hedefa Hizbûlkontra.


Piştî gelek dem û dewranan sala 2007an derbasî Swîsre dibe û bi malbata xwe ve li wir bi cih dibe. Heta niha ji bilî gotar û nivîsan çar  berhemên wî yên wêjeyî yên bi navê "Destana Şerê Kund û Qijakan", “Destana Kawayê Hesinkar" "dîwana zarok û ciwanan" bi navê “Kulîlk" û "Serhatîyek li gundê Midihê" hatine çapkirin. Herwiha çend berhem û destanên wî yên din jî li ber çapê ne.

Nivîsén tékildar

Seyîd Mihemedê Şemzînî

Seyîd Mihemed, kurê Seyîd Abdulqadirê Şemzînî ye û sala 1879an li gundê Nehrî ya Şemzînanê ji dayik bûye. Ji ber tevgera sala 1880yî ya Şêx Ûbeydulayê Şemzînî, malbat bi giştî ji alîyê desthilatdarîya Osmanî ve hatine nefîkirin ji bo bajarê Hîcazê. Salên ciwanî û xortanîya wî li cî û warên bîyanî yên nefîkirinê derbas bûne. Perwerdeyîya xwe ya sereke di medreseyên terîqeta Neqşebendîyê de temam kirîye...


Ahmed Cemîlê Dîyarbekirî

Ahmed Cemîl, di sala 1872yan de li bajarê Diyarbekir ji dayik bûye û lawê Hecî Îsmaîl Neşat Efendî ye. Ew, “Xwendina xwe ya seretayî û Ruşdîyeya Eskerî li bajarê Dîyarbekirê xelas dike û paşê xwendina xwe di Mekteba Eşîretan de didomîne. Ji wê şûn ve jî, ji bo temamkirina xwendina xwe, neqlê Mekteba Mulkîyeya Şehane dibe, li wê derê du sal di sinifa taybet de dixwîne û di sala 1897an de bi dereceya “herî baş” dîploma xwe digre.”...


Mehmed Kemaledîn Efendî yê Xarpêtî

Kemaledîn Xarpêtî, ji maleke ulema û mudderîsê namdar ê bajarê Xarpêtê ye. “Kemaledîn Efendî yê Xarpêtî, di 21ê Kanûna 1867an de li mehela Axa ya Xarpêtê (Elezîzê) ji dayik bûye. Navê bavê wî Ebdulhemîd bû û yê dayika wî jî Mumîne Xanim bû. Kemaledîn Xarpêtî, torinê Hecî Omer Naîm Efendî yê mudderîs, mutesawif û hafizê navdar ê Xarpêtê bû...