logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Hesen Huseyin Denîz

Hesen Huseyin Denîz, li Stilîla Nisêbînê ji dayik bûye. Xwendegehên xwe li Serêkaniya Rihayê, li Stenbol û li Nîgdeyê qedandiye. Ji ber xebatên şoreşgerî di dema cûntaya leşkerî ya salên heyştêyî de li zindana Amedê maye, piştî hatiye berdan têkoşîna xwe bi awayên cuda domandiye.

Piştî salên du hezarî li Başûrê Kurdistanê û li wargeha penaberên Kurd demekê dersên Kurdî dide, şûnre derbasî Swîsre dibe. Ji wê demê ve li Swîsre mamosteyiya zimanê Kurdî dike û bi xebatên xwe hîndekariya Kurdî li vî welatî daye fermîkirin.

Derveyî mamostetiyê ew karê wergerê û nivîskariyê dike. Endamê PENa Kurd û endamê saziya nivîskarên Swîsre ye. Yek ji avakarên Enstîtuya Kurdî ya Zurîhê ye.

Herî dawî, ji bo 11 salên bingehîn ên destpêka hîndekariya Kurdî bi rêkûpêk werin meşandin 21 pirtûkên dersdanê nivîsîye, redaksiyon û mizanpaja wan jî kiriye û bi weşana Instîtuta Kurdî a li Swîsreyê hatine çapkirin. Ev pirtûk bi piştgirî û hevkariya Xwendegeha Bilind a Pedagojî ya Zurichê, Wezareta Çandê ya Swîsre BAKê û bi xebata 5 salan a Instîtuta Kurdî ya li Swîsreyê, bi beşdarbûn û piştgiriya Komeleya Hîndekariya Kurdî ya li Swîsreyê, PENa KURD û Yekîtiya Mamosteyên Kurd a li Ewrûpayê ji bo hîndekariya Kurdî wek pirtûkên dersdanê hatine amadekirin û çapkirin. 21 pirtûkên li pey hev rêz dibin ji asta temenê zarokê 5 salî heta bigihe 15 saliya xwe, dikare li ser van pirtûkan hînî ziman, çand, kevneşopî, dîrok, erdnîgarî, huner, jiyana civakî û gelek zanînên girîng ên welatê lê dijî û welatê jê hatiye, yan welatê dê û bavê zarok jê hatiye -ku ev ji bo piraniya zarokên Kurdan Kurdistan û zimanê Kurdî-Kurmancî ye- bibe. Di nivîsîna van pirtûkan de ji kesên pispor ên wek şarezayê ziman, dîdaktîk, metodîk û pedagogik komisyon hatina sazkirin û pirtûk bi erêkirina van komisyonan gihiştine asta çapê. Di heman deme de, di naveroka pirtûkan de sazûmana perwerdeyiyê ya zimanê dayikê û çanda welêt a li Swîsre û li Almanya wek bingeh hatiye girtin.

 

Ev pirtûk wiha ne:

Ji bo asta berî xwendegehê 2 pirtûk

Ji bo hînbûna Kurdî wek zimanê duyem pirtûkek

Ji bo sê salên asta jêrîn 6 pirtûk, her saleke hîndekariyê du pirtûk, pola 1,2,3

Ji bo sê salên asta navîn 6 pirtûk, her saleke hîndekariyê du pirtûk, pola 4,5,6

Ji bo sê salên asta jorîn 6 pirtûk, her saleke hîndekariyê du pirtûk, pola 7,8,9 

 

Ji bilî kitêbên dersdanê pirtûkên Hesen Huseyîn Denîz ev in:

1-Hêvî Her Dem Heye I - Roman

2-Hêvî Her Dem Heye II - Roman

3-Rênîşanêra Vegotina Kurdî – Rêziman û kompozîsyon

4-Canê Hez Dike – Çîroka ji bo zarokan

5-Ro û Zê – Ji çîrokên gelêrî

6-Mirovê Bê Derd – Ji çîrokên gelêrî

7-Serpêhatiyên Penabertiyê-Serboriya penaberên Wargeha Mexmûr

8-Can Huseyîn – Biyografiya şehîd Huseyîn Denîz - bi Tirkî

9-Huseyîncan – Biyografiya şehîd Huseyîn Denîz - bi Kurdî

10- Ji çîrok û çîvanokên Kurdan- Ji çîrokên klasîkî yên Kurdan

11-Pêngava Yekem – Pirtûka hînbûna Kurdî

12-Fêrbûna Hêsan – Pirtûka hînbûna nivîsa Kurdî

13- Pêkenokên Kurdî

14-Dilo û Canê-Çîvanok

Nivîsén tékildar

Ehmed Mehmûd Xelîl

Dr. Ehmed Mehmûd Xelîl rexnegirekî wêjeyî û lêkolînerekî ser tarîxê ye ku li herêma Efrînê (Çiyayê Kurmênc) li gundê Karzelê, di hembêza wê de ji dayîk bûye û bi awazên mûzîka çiyayî ya wê mezin bûye. Dibistana seretayî, ya navîn û ya amadeyî li Efrînê xwendiye û piştî wergirtina dîplomayê di sala 1990î de li zanîngeha Helebê xwendina xwe domandiye. Wî mastir û doktora xwe li ser edebiyata Erebî daye û di navbera salên 1990-1993yan de li wê derê mamosteyî kirîye. Dûre çûye Îmarata Erebî ya Yekgirtî û li zanîngeha wê mamostatîya xwe domandîye...


Hêriş Kemal Rêkanî

Hêriş Kemal Rêkanî, di 20.08.1986an de li nahiyeya Şêladizê, qeza Amêdîyê ya Duhokê hatîye dinyayê. Sala 2008-2009an dîploma li Peymangeha Malbendî ya Mamosteyan li Akrê wergirtiye. Sala 2015-2016 bawernameya zanîngehê li Zankoya Zaxo Beşa Dîrokê wergirtiye. Dîsa li Zankoya Duhokê Beşa Dîrokê masterê dike. Di sala 2014an de bûye xwedî îmtiyaz û sernivîserê govara "Nîjen"...


Jîn Aryen

Di sala 1983yan de li Amedê ji dayik bûye. Bi eslê xwe ji alîyê Siweregê ya Qerejdaxê ye. Dibistana seretayî li Amedê xwendîye. Dibistana navîn û amadehîyê jî bi ketina azmûnê ya ji derve de xilas kirîye. Di sala 2005an de dest bi xwendina beşa Dîrokê ya Zanîngeha Hacettepe ya Enqereyê dike. Ji ber kar û xebatên polîtîk 2007an de tê girtin û 5 salan di zindanê de dimîne...